Universidade Anhembi Morumbi

Een jaar na de officiële opening van een tweede kantoor in São Paulo (Brazilië), levert KAAN Architecten twee nieuwe gebouwen op, die de nieuwe campussen van de Universidade Anhembi Morumbi in São José dos Campos en Piracicaba, in het binnenland van de deelstaat São Paulo, zullen huisvesten. De projecten zijn gecoördineerd door BRC Group.

Beide gebouwen zijn gebaseerd op dezelfde ontwerpkeuzes: het creëren van een elegante en toch sterke architectonische identiteit voor de campussen van de Universidade Anhembi Morumbi door de schaalloosheid van de representatieve gevels, resulterend in een genereuze, centrale gemeenschappelijke ruimte voor de studenten en de instelling, waar sociale interactie wordt gestimuleerd en welke is afgestemd op het warme Braziliaanse klimaat in deze regio’s door een goede toetreding van natuurlijke luchtcirculatie.

Gelegen in de nabijheid van een belangrijk verkeersknooppunt, staat de toekomstige campus in São José dos Campos als een moderne Akropolis op een verhoogd perceel. Deze geïsoleerde ligging creëert de ideale omstandigheid om van het gebouw een referentiepunt in het dichte stedelijke weefsel te maken. In Piracicaba staat het gebouw langs een secundaire uitbreidingsas in het zuiden van de stad.
De geoptimaliseerde topografische kenmerken van de respectievelijke omgeving en de uitgebalanceerde geometrie van de gevels maken van beide projecten oriëntatiepunten die zich op krachtige en visuele wijze openen naar de stad en die de universiteit een herkenbare positie van buitenaf geven.

De gebouwen hebben verschillende volumeverhoudingen: São José dos Campos heeft een meer compacte structuur en bestaat uit drie verdiepingen met een totale oppervlakte van 5.300 m2, terwijl Piracicaba horizontaal is ontwikkeld op een helling in het omliggende landschap, waarmee het een directe dialoog aangaat.

Het krachtige Braziliaanse zonlicht wordt verzacht door verticale lamellen die voor broodnodige schaduw zorgen in elke gevel. De keuze voor een regelmatig constructieprincipe heeft ervoor gezorgd dat het glas eenduidig tussen de dunne lamellen en dakbalken geplaatst kon worden. In São José dos Campos zijn deze elementen in situ gegoten, vertrouwend op het vakmanschap van de lokale vaklui, terwijl ze in Piracicaba zijn geprefabriceerd ten behoeve van de scherpte en nauwkeurigheid in het bevestigingssysteem.

De uitgebreide toepassing van glas in de gevels draagt bij aan de transparantie en laat een sterke connectie met de architectuur van de steden zien. Bovendien weerspiegelt de karamelkleurige kunstharsvloer het overvloedige daglicht in de centrale hal en de gangen. De natuurlijke ventilatie en het licht worden geoptimaliseerd door een dak met betonnen lamellen en kleinere houten elementen die dienst doen als zonneschermen.

Het gedeelde programma omvat klaslokalen, diverse laboratoria voor practica en simulaties, een cafetaria, fysiotherapie faciliteiten, een bibliotheek en kantoren. Alle onderwijsruimten bevinden zich aan de glazen langsgevels om te kunnen profiteren van het natuurlijke licht. Ook zijn ze georiënteerd op het grote centrale atrium om uitdrukking te geven aan de wezenlijke sociale functie van het gebouw: ruimte bieden voor ontmoeting, interactie en het uitwisselen van kennis.

Een zorgvuldige analyse van constructieve mogelijkheden heeft geresulteerd in de keuze voor een ribbenvloer van in situ beton in het gebouw in São José dos Campos, terwijl in Piracicaba is gekozen voor kanaalplaatvloeren, die zorgen voor de beste mogelijke toepassing met prefab beton.
Deze systemen maken brede vrije overspanningen mogelijk en geven de ruimtes een aanzienlijke modulariteit op basis van een rigide raster van 1,50 x 1,50 meter. Bovendien heeft onderzoek naar de zonnestraling geresulteerd in grote ramen van vloer tot plafond die de klaslokalen en laboratoria van veel daglicht voorzien en spelen met de lange schaduwen van de verticale betonelementen.

Duurzaamheid speelt een centrale rol in het ontwerp van de campussen, die beschikken over een innovatief energiebeheersysteem voor thermische beheersing om koelafval te voorkomen en waarmee de efficiëntie van het daksysteem met schoorsteen effect wordt verbeteren. Het gebruik van BIM-software en -technologie is ook fundamenteel voor beide projecten: elke gevel is ontworpen volgens specifieke comfortstudies, resulterend in brede portalen in de noord- en zuidgevel en een dicht netwerk van verticale brise-soleils in de oost- en westgevel.

KAAN Architecten

KAAN Architecten is een in Rotterdam, São Paulo en Parijs gevestigd architectenbureau dat opereert in een mondiale context en praktische en academische expertise op het gebied van architectuur, stedenbouw en onderzoek combineert.

Het bureau, onder leiding van Kees Kaan, Vincent Panhuysen en Dikkie Scipio, bestaat uit een internationaal team van architecten, landschapsarchitecten, stedenbouwkundigen, ingenieurs en grafisch ontwerpers. KAAN Architecten gelooft dat kruisbestuiving tussen projecten en disciplines een essentieel kritisch debat bevordert binnen het bureau.

Sinds de oprichting is KAAN Architecten werkzaam aan een breed scala van projecten in zowel de publieke als de private sector, met projectteams die in toenemende zin multidisciplinair en dynamisch zijn. De focus ligt op het stimuleren van een cultuur van evolutie. Dit is essentieel in een beroep dat in een snel tempo verandert. Het bureau streeft naar langetermijnrelaties met opdrachtgevers, adviseurs en partners.

De projecten overstijgen de traditionele ideeën van schaal en typologie, variërend van meubels en interieurs tot stedenbouwkundige plannen en van winkels en kantoren tot musea en onderwijsgebouwen.

De internationale aanwezigheid van KAAN Architecten is versterkt met kantoren in São Paulo (2015) en Parijs (2019), respectievelijk geleid door Renata Gilio en Marylène Gallon. Beide vestigingen zetten de multidisciplinaire ontwerpaanpak van de Nederlandse hoofdvestiging voort.